ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΤΟΜΕΑΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Αθήνα, 21.09.2022
Θέμα: Παρέμβαση για τις καθυστερήσεις στην εκκαθάριση και εξόφληση των αποζημιώσεων Νομικής Βοήθειας.
Α) Για την αντιμετώπιση των διαχρονικών καθυστερήσεων στην εκκαθάριση και εξόφληση των αποζημιώσεων Νομικής Βοήθειας, με το άρθρο 89 του Ν. 4842/2021 (Α’ 190/13-10-2021) προβλέφθηκε ότι τμήμα της αποζημίωσης καταβάλλεται στον δικαιούχο Δικηγόρο, προ της οριστικής εκκαθάρισης, με την έκδοση χρηματικού εντάλματος εντός δεκαπέντε (15) ημερών αφότου υποβληθούν στο ΤΑΧΔΙΚ τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά. Όμως, μολονότι έχει παρέλθει ένα έτος από την ψήφιση της σχετικής διάταξης, μέχρι σήμερα δεν έχει ακόμα εκδοθεί η προβλεπόμενη ΚΥΑ των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης για την εφαρμογή της.
Β) Κατόπιν επίκλησης κυβερνητικής αδυναμίας εφαρμογής της ως άνω διάταξης λόγω έλλειψης υπαλλήλων (!), με το άρθρο 56 του Ν. 4963/2022 (Α’ 149/30-07-2022) προβλέφθηκε η δυνατότητα σύναψης προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης, του ΤΑΧΔΙΚ και της ΟλΠΔΣΕ για την ανάθεση της επεξεργασίας των ανεκκαθάριστων υποθέσεων Νομικής Βοήθειας και της προκαταβολής της αποζημίωσης σε υπαλλήλους Δικηγορικών Συλλόγων ή Δικηγόρους. Ωστόσο, ακόμα δεν έχει εκδοθεί η αντίστοιχη ΚΥΑ των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών ούτε για την εφαρμογή αυτής της διάταξης.
Γ) Με το άρθρο 3 του Ν. 3226/2004 (Α’ 24/4-2-2004), όπως ισχύει, προβλέπεται για τις ποινικές υποθέσεις ότι επιπλέον της αμοιβής καταβάλλονται: α) οι δαπάνες λήψης αντιγράφων της δικογραφίας, β) οι δαπάνες μετακίνησης για τους σκοπούς της εντολής, και ότι γ) σε περιπτώσεις δικών μακράς διάρκειας (πολυήμερης δικαστικής διαδικασίας), ο συνήγορος δικαιούται πρόσθετης αποζημίωσης. Παρόλα αυτά, στην πράξη καμία από τις εν λόγω δαπάνες / αποζημιώσεις δεν καταβάλλεται, με αποτέλεσμα ο συνήγορος Νομικής Βοήθειας να καταβάλλει από την τσέπη του ακόμα και άνω των 100 ευρώ για τη λήψη αντιγράφων δικογραφίας και τις μετακινήσεις του, χωρίς να συνυπολογίζονται οι εργατοώρες που δαπανώνται στις περιπτώσεις πολυήμερων δικών, διακοπής των συνεδριάσεων ή αναβολών, που επιβαρύνουν το πινάκιο, είτε έχει ξεκινήσει είτε όχι η αποδεικτική διαδικασία στην υπόθεση όπου διορίστηκε Συνήγορος με Νομική Βοήθεια!
Δ) Ενόψει αυτής της κατάστασης, η υπογράφουσα και ακόμα δύο Δικηγόροι, μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών προσφύγαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταγγέλλοντας παραβιάσεις των Οδηγιών 2011/7/ΕΕ για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, 2016/1919/ΕΕ για τη δικαστική αρωγή, καθώς και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το υπ’ αρ. GROW.E.2/MT/kr(2022)6326590/19-8-2022 έγγραφό της, εκτιμά ότι οι ατομικές συμβάσεις με το ΤΑΧΔΙΚ οδηγούν στην παροχή νομικών υπηρεσιών Δικηγόρου έναντι συμφωνημένης αμοιβής (πληρωμές από το ΤΑΧΔΙΚ) και, ως εκ τούτου, φαίνεται να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2011/7/ΕΕ, που προβλέπει ότι η προθεσμία πληρωμής των συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 60 ημερολογιακές ημέρες! Για το λόγο αυτό η Επιτροπή εισήλθε στο επόμενο στάδιο, αξιώνοντας διαβίβαση αποδεικτικών εγγράφων προς απόδειξη της καταγγελίας.
Επειδή η διαχρονική μη εφαρμογή της ελληνικής και της ενωσιακής νομοθεσίας προκαλεί δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση στους Δικηγόρους, οι οποίοι συχνά αναγκάζονται να αποποιούνται το διορισμό τους, τη στιγμή που η αποζημίωση έστω και μόνο του προβλεπόμενου ειδικού γραμματίου γίνεται μετά από 2 ή 3 έτη, χωρίς τόκους υπερημερίας, ενώ συγχρόνως οι υποχρεώσεις τους προς το Ελληνικό Δημόσιο (φορολογικές, ασφαλιστικές) επιβαρύνονται με τόκους υπερημερίας.
Επειδή η κατάσταση αυτή συνεπάγεται αδυναμία αποτελεσματικής πρόσβασης στη Δικαιοσύνη, κατά παράβαση της νομοθεσίας για παροχή νομικής αρωγής σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος και για τον υποχρεωτικό διορισμό συνηγόρων σε ποινικές υποθέσεις ανεξαρτήτως εισοδήματος.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΕΙΣΗΓΟΥΜΑΙ
1) Να απαιτηθεί από τους συναρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Δικαιοσύνης να εκδώσουν άμεσα τις σχετικές ΚΥΑ για την εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων.
2) Έως την έκδοση και εφαρμογή των ως άνω ΚΥΑ να αρνούμαστε συνολικά την παραλαβή διορισμού σε όλες τις υποθέσεις Νομικής Βοήθειας.
Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΝΑΤΑΛΙΑ ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΥ